Is er door Corona een einde gekomen aan het chauffeurstekort?
Hoe gaat de behoefte aan gekwalificeerd personeel in de transportbranche in Europa zich verder ontwikkelen?
Er wordt al jarenlang gesproken over een tekort aan gekwalificeerde vrachtwagenchauffeurs.
Er zijn verschillende initiatieven en acties gestart om jonge mensen te wijzen op het beroep van chauffeur en hen te werven. Met matig succes. Begin maart – nog voor de wereldwijde Coronacrisis – voorspelde de International Road Transport Union (IRU) dat het chauffeurstekort in Europa in 2020 verder zal toenemen.
Volgens het onderzoek van IRU hadden de ondernemingen afgelopen jaar een tekort van ongeveer 23 procent aan gekwalificeerde chauffeurs en voor dit jaar verwacht de internationale belangenorganisatie voor het wegvervoer een tekort van maar liefst 36 procent. Vooral de EU-lidstaten Polen en Roemenië hebben hier last van, maar ook in Duitsland is de situatie en het uitzicht op verbetering allesbehalve rooskleurig. Volgens het initiatief FairTruck was er voor de uitbraak van de Corona-pandemie tot 2022 behoefte aan 150.000 extra beroepschauffeurs.
Bij brancheorganisaties en transportbedrijven luiden al lange tijd de alarmklokken. Jaarlijks gaan duizenden chauffeurs met pensioen en er is niet voldoende aanwas. De arbeidsmarkt is zo'n beetje leeggeveegd. Veel jongeren willen geen chauffeur van beroep meer worden. Het imago van truckers heeft in de afgelopen jaren een deuk opgelopen en deels zijn de arbeidsvoorwaarden verslechterd. Het avontuurlijke leven van een chauffeur wordt al lang niet meer zo geromantiseerd als vroeger. De tijd dat mensen beroepschauffeur worden uit passie is voorbij. Hier zijn veel redenen voor: de truckers worden nog steeds ondergewaardeerd en krijgen een te laag loon. De IRU ziet ook een probleem in het lage vrouwenquotum en daaraan gerelateerd het gebrek aan veilige rust- en parkeerplaatsen.
Slecht imago en lage waardering van truckers
Hoewel onlangs is gebleken dat juist vrachtwagenchauffeurs tijdens de Coronacrisis als helden van het dagelijks leven en vitaal beroep worden gezien, zonder wie het überhaupt niet mogelijk is om de bevolking van producten te voorzien, werd de situatie toch nog nijpender. De basisproblemen van hun werkdag zijn nog sterker geworden: tijdens de lockdown in Duitsland zijn tijdelijk veel rustplaatsen, wegrestaurants en tankstations gesloten, waardoor de chauffeurs in hun pauzes of aan het einde van hun werkdag geen eten konden kopen of gebruik konden maken van sanitaire voorzieningen. Onvoorstelbare toestanden en een gebrek aan respect en waardering voor de helden van dit vitale beroep. Brancheverenigingen en bedrijven hebben met hun protest snel bereikt dat voor de chauffeurs de wegrestaurants en tankstations langs de snelwegen weer geopend werden. Daarmee werd in ieder geval een basisvoorziening gewaarborgd. Maar de naleving van de hygiënenormen bij de sanitaire voorzieningen laat volgens veel chauffeurs op lange trajecten zeer te wensen over.
Geen goede hygiënenormen bij laadplatforms
De situatie bij laad- en losplaatsen is volgens de Duitse federatie van goederenvervoer, logistiek en afvalverwijdering (BGL) nog steeds niet om over naar huis te schrijven. #LogistikHilft is een gezamenlijk initiatief van het Duitse ministerie voor verkeer en digitale infrastructuur (BMVI), de Duitse federatie van goederenvervoer, logistiek en afvalverwijdering (BGL), de Logistics Alliance Germany (LAG), van Fraunhofer IML en de non-profitorganisatie DocStop.
Samen met andere ondersteunende partijen zetten ze zich er onder andere voor in dat bij de laadplatforms toiletcontainers worden geplaatst en dat de chauffeurs van gezichtsmaskers, ontsmettingsmaskers en andere hygiëneartikelen worden voorzien.
Bovendien heeft de BGL al in 2019 de corporatie PROFI in het leven geroepen, die zich inzet voor een beter branche-imago van de logistiek in het algemeen en de vrachtwagenchauffeurs in het bijzonder. Ze willen bereiken dat de opleidingsvoorwaarden worden verbeterd, om dit vitale beroep voor jongeren weer aantrekkelijker te maken. Ook de vereniging "Die Transportbotschafter" van TIMOCOM-oprichter Jens Thiermann zet zich openlijk in voor een beter aanzien van de beroepsgroep.
Nieuwe kansen in de transportwereld na de crisis?
De Coronacrisis is nog lang niet overwonnen. Maar welke verdere gevolgen en ontwikkelingen kunnen we verwachten in de logistiek en het goederenvervoer over de weg? Bij de detailhandel in levensmiddelen bleef het vrachtvolume ook tijdens de lockdown op een stabiel niveau. Bij andere sectoren, zoals bijvoorbeeld de automobielbranche, stond de productie en daarmee ook de logistiek wekenlang stil. De paradox was dat veel chauffeurs thuis zaten, terwijl ze in normale tijden zo dringend nodig zijn.
En wat gebeurt er als de economie weer helemaal op gang is? De behoefte aan gekwalificeerde chauffeurs kan met het einde van de Corona-lockdown in heel Europa weer geleidelijk stijgen. De negatieve gevolgen van de lockdown op transportbedrijven, die hun capaciteit moesten verlagen, zal dan pijnlijk merkbaar worden in de economie.
Dit kan ook gevolgen hebben voor de transportprijzen, als er niet voldoende vrije laadruimte beschikbaar is voor de vracht van bedrijven. De vraag naar chauffeurs kan hierdoor stijgen. Nieuwe kansen voor de status van het beroep in de transportwereld? Daar moet nu de koers voor worden bepaald, zodat het niet tot een tekort aan transportcapaciteit in het goederenverkeer over de weg komt.
